Czerwiec to miesiąc upływający pod znakiem obchodów Światowego Dnia Środowiska (World Environment Day). Tematem tegorocznej edycji jest odbudowa i ochrona ekosystemów lądowych — łąk, mokradeł czy lasów. Te ostatnie to ekosystemy szczególne, zwłaszcza w Polsce. O tym, jak dbać o lasy poprzez akcje sprzątania opowiadamy od kilku miesięcy wspólnie z Partnerem, marką Clinex. W tym artykule przyjrzymy się bliżej ekosystemom leśnym.
Czerwiec to miesiąc upływający pod znakiem obchodów Światowego Dnia Środowiska (World Environment Day). Tematem tegorocznej edycji jest odbudowa i ochrona ekosystemów lądowych — łąk, mokradeł czy lasów. Te ostatnie to ekosystemy szczególne, zwłaszcza w Polsce. O tym, jak dbać o lasy poprzez akcje sprzątania opowiadamy od kilku miesięcy wspólnie z Partnerem, marką Clinex. W tym artykule przyjrzymy się bliżej ekosystemom leśnym.
Lasy to wyjątkowe i bardzo złożone układy (zwane biogeocenozą) będące zespołem populacji roślin i zwierząt leśnych wraz z elementami przyrody nieożywionej. Odgrywają kluczową rolę w globalnym ekosystemie, pełniąc niesamowite funkcje: pochłaniają dwutlenek węgla, regulują klimat, usuwają zanieczyszczenia oraz zapewniają siedliska dla licznych gatunków roślin i zwierząt. Wydawać by się mogło, że tak wyjątkowe i samodzielne systemy powinny być przez człowieka chronione za wszelką cenę — dostarczają nam przecież tlenu! A jednak lasy na całym świecie są poddawane intensywnej presji ze strony działalności człowieka i systematycznie niszczone.
Stan lasów w Polsce i na świecie
Według danych FAO (Food and Agriculture Organization of the United Nations), lasy pokrywają około 31% powierzchni Ziemi. Jest to równowartość około 4 miliardów hektarów. Jednak od 1990 roku świat stracił ponad 420 milionów hektarów lasów, co odpowiada obszarowi większemu niż powierzchnia Indii! Według naukowców z Centrum ds. Bioróżnorodności i Zmian Klimatu w Japonii utrata lasów brutto (437,3 mln hektarów) przewyższa przyrost lasów brutto (355,6 mln hektarów) – słowem, wycinamy więcej lasów, niż sadzimy. Trend ten dotyczy również Polski. Obecnie w naszym kraju lasy zajmują około 9,2 miliona hektarów, co stanowi około 30% powierzchni kraju – dominują lasy iglaste, głównie bory sosnowe (60% wszystkich lasów)
Problem wylesiania
Najpoważniejszy jest w regionach tropikalnych, zwłaszcza w Amazonii, Azji Południowo-Wschodniej i Afryce Środkowej. Brazylia, Demokratyczna Republika Konga i Indonezja to trzy kraje, w których wylesianie jest najbardziej intensywne. Przyczyną jest głównie ekspansja rolnictwa, hodowli bydła, eksploatacji drewna oraz budowa infrastruktury. W przypadku Brazylii problem wylesiania dotyczy Amazonii — największego lasu deszczowego na świecie. Jego karczowanie (tylko w 2020 roku wycięto tam około 11 tys. km2 lasów.) przyczynia się do poważnych zmian klimatycznych, ponieważ las ten jest jednym z największych pochłaniaczy dwutlenku węgla na świecie.
Czy wiesz, że…
- Najstarszym znanym drzewem jest sosna długowieczna o nazwie Methuselah, która rośnie w Kalifornii, USA. Drzewo ma ponad 4 800 lat.
- Najwyższe drzewo na świecie: Najwyższe drzewo na świecie to sekwoja wieczniezielona o nazwie Hyperion, rosnąca w Kalifornii. Ma około 115,7 metrów wysokości.
Las ma moc
Na szczęście, na świecie podejmowane są również intensywne działania na rzecz zalesiania i odtwarzania lasów. Chiny są jednym z liderów w tym zakresie, realizując ambitne projekty mające na celu zwiększenie powierzchni leśnej. Program „Wielki Zielony Mur” obejmuje sadzenie drzew na ogromnych obszarach północnych Chin, aby zapobiec rozszerzaniu się pustyni Gobi. Singapur jest znany z intensywnego zazieleniania przestrzeni miejskich. Miasto-państwo wdraża programy tworzenia „zielonych korytarzy”, które łączą parki i rezerwaty przyrody, promując bioróżnorodność i poprawiając jakość życia mieszkańców.
Lasy są ważne… zwłaszcza w miastach!
Jak wielkie znaczenie ma obecność drzew w miastach? Przede wszystkim redukują zanieczyszczenia powietrza — pochłaniają dwutlenek węgla i inne szkodliwe substancje, takie jak tlenki azotu, dwutlenek siarki oraz Regulują również temperaturę, zapewniając cień, zwiększając wilgotność i ochładzając powietrze. Parowanie wody z liści dodatkowo chłodzi powietrze.
Obniżają poziom hałasu — drzewa działają jako bariery dźwiękowe, zmniejszając poziom hałasu pochodzącego z ruchu ulicznego i innych miejskich źródeł.
Drzewa zarządzają również wodą deszczową — jest to szczególnie ważne w regionach, w których występują sezony deszczowe o zwiększonej ilości opadów. Drzewa pomagają w absorpcji wody deszczowej, zmniejszając ryzyko powodzi i poprawiając retencję wody.
To nie wszystko — drzewa w miastach i lasy na jego obrzeżach poprawiają jakość życia mieszkańców — badania dowodzą, że przebywanie wśród drzew obniża poziom kortyzolu, poprawia samopoczucie, sprzyja aktywności fizycznej i ma pozytywny wpływ na zdrowie psychiczne.
Ochrona ekosystemów leśnych to jeden z postulatów tegorocznych obchodów Światowego Dnia Środowiska. O tym, jakie ekosystemy mamy w Polsce i jak o nie dbać, dowiecie się na stronie programu Re:Generacja stworzonego przez UNEP/GRID Warszawa.
Jak dbać o las obok nas?
Co możemy zrobić dla lasu w swojej okolicy? Przede wszystkim — nie szkodzić. Las to idealne miejsca na spacery, ale nie zaburzajmy jego spokoju. Grill czy głośna impreza mogą nie tylko wywołać pożar, czy zanieczyszczać przyrodę, ale też spłoszyć zwierzęta, które w lesie mieszkają. Widząc śmieci w lesie, zbierajmy je i wyrzućmy do najbliższego kosza lub kontenera. Jeśli zbieracie śmieci w polskich lasach, opublikujcie swoje rezultaty na platformie Planet Heroes — w ramach kampanii z marką Clinex za każdy worek odpadów otrzymacie dotację 20zł!
Ochrona ekosystemów leśnych to jeden z postulatów tegorocznych obchodów Światowego Dnia Środowiska. O tym, jakie ekosystemy mamy w Polsce i jak o nie dbać, dowiecie się na stronie programu Re:Generacja stworzonego przez UNEP/GRID Warszawa.
